In de christelijke kerken en door psychologen wordt het ego veelal uitgemaakt voor alles wat lelijk is. Het is dan een aardige verfrissing als een wat controversiële geestelijke leider als Osho zegt:”als je van het ego af wil, moet je eerst het volwassen ego bereiken.” Wat dat volwassen ego is daaraan wijdt ik een heel boek. Daarbij ben ik dan opnieuw geïnspireerd door het Oosten.

Volwassen ego wordt in het Oosten ook wel aangeduid met ‘sattvisch’. Velen zullen die term kennen. Het begrip stamt uit de leer van de drie gunah of kwaliteiten waarvan het samenspel, het spel van de schepping bepaalt. Samen hoor je de drie als je OM laat klinken. Om is in feite AUM. De A staat daarbij voor sattva. Heerst die kwaliteit dan heerst er vrede, helderheid, waarheid. Overheerst de guna rajas (spreek uit radjas) dan is er beweging. Positief als scheppen en ondernemen, negatief als opwinding, haast, Overheerst tamas (de M) dan is er of prachtige vormgeving en sterven of totale lethargie, bedrog, luiheid, onbegrip.

Het volwassen ego is het door en door sattvische ego dat de twee andere gunah ‘gebruikt’ om zijn/haar rol in de schepping te spelen. Bij Van Ede&Partners slaat daar de term ‘Ondernemen met Talenten’ op Het gaat dan om het besef van een kosmische bestemming van mijn talenten. ‘I being born for a purpose’, komen mijn talenten bij mijn incarnatie juist op tijd de schepping binnen om de juist op dat moment heersende behoeften te bevredigen. Dat ‘bevredigen’ vinden we terug in de opdracht van de grote leraar Jezus, zoon van God zoals ieder van ons, als hij zegt: “Mijn vrede geef ik u, mijn vrede laat ik U.”

Ziedaar het criterium waaraan wij onze gang naar volwassenheid van ons ego kunnen toetsen; breng ik vrede? Wil dat zeggen bijvoorbeeld nooit met de vuist op tafel slaan? Volstrekt niet. Het betekent dat ik mijn rol in de maatschappij naar behoren speel. Soms met scherpe tong of harde hand. Maar altijd onbaatzuchtig. Omdat het nodig is.

Het volwassen ego is evenwichtig, vrij van hechtingen. Zulke hechtingen worden ook wel wikkels of sluiers genoemd. Zij hangen als het ware als wolken rond de goddelijke kern. In het Oosten noemt men die kluwen rond de ziel karma, het gevolg van ons handelen in vorige levens heet het dan. Wat wij ooit zelf van die ‘theorie’ bespeurt hebben, feit is dat ‘zonder zonden geboren worden’ een uitzondering lijkt. Alleen weggelegd voor avatars of grote leraren der mensheid die bewust de geschiedenis instappen ‘als de tijden duister zijn’, zoals de Bhagavad Gita dat uitlegt.

Wat ik dan zie als onze weg? ‘Ontwikkeling’, los komen van angsten, vooroordelen, slechte gewoonten en de rest. Zelfs ‘Bildung’ en Management Development processen doen er goed aan ‘loslaten’ voorop te zetten. Dat is de weg naar het Volwassen Ego, loslaten. Ik was blij dit op deze blog van mij af te mogen schrijven.

Hans Leewens, 28 september 2012